اثرات آللوپاتیکی بقایای گون های گیاه تله بر جوانه زنی دانه گل جالیز مصری(orobanche aegyptiaca)

گل جالیز (orabanche spp)انگل اجباری ریشه شمار زیادی از گیاهان دو لپه می باشد. در ایران گونه(orobanche aegyptiaca)گسترش زیادی داشته و فعالیت آن در محصولات مهمی مانند گوجه فرنگی باعث کاهش 40 درصدی عملکرد می شود. گل جالیز قادر به تولید دانه زیادی بوده که متوسط طول عمر آنها در خاک به 12 سال می رسد. از آنجایی که 90 درصد دوره رشد این انگل در زیر خاک می باشد، کنترل آن مشکل و در بعضی شرایط غیر ممکن است. اگرچه تاکنون روش کاربردی موثر و طولانی مدتی برای کنترل این گیاه مشخص و معرفی نگردیده است،یکی از راههای قابل توصیه و امید بخش برای کنترل این انگل استفاده از گیاهان تله در تناوبهای زراعی می باشد. این پژوهش شامل تحقیقات آزمایشگاهی، گلخانه ای و خزانه ای در بررسی اثرات آللوپاتیکی بقایای گونه های گیاه تله بر جوانه زنی دانه گل جالیز مصریo. aegyptiaca)می باشد. به همین منظور در آزمایش اول اندام های هوایی وزیر زمینی گیاهان تله و گوجه فرنگی (شاهد)در مجاورت دانه گل جالیز در پتری دیش قرار داده شد وسپس به ژرمیناتور انتقال داده شد، بعد از سه هفته نتایج نشان داد که تیمار گوجه فرنگی و ماش به ترتیب دارای بیشتری وکمترین تاثیر بر روی جوانه زنی دانه گل جالیز می باشند. در آزمایش دوم که در آن تاثیر عصاره گیاهان تله بر جوانه زنی دانه گل جالیز بررسی شد نتایج نشان داد که حداکثر و حداقل تاثیر گیاهان تله بر درصد جوانه زنی دانه گل جالیز به ترتیب در گیاه کلزا)(72/63%)و ماش (40/86%)مشاهده گردید. نتایج تاثیر عصاره گیاهان تله لوبیا چیتی، ماش، یونجه، اسپند، سیر، پنبه و کلزا در غلظت های تیماری 1،0و2% بر جوانه زنی دانه گل جالیز نشان داد که حداقل(47/73%)و حداکثر(98/14%) جوانه زنی دانه گل جالیز به ترتیب در غلظت عصاره شاهد 0و2میلی لیتر مشاهده گردید. بررسی تاثیر عصاره گیاهی گونه های تله بر جوانه زنی دانه گل جالیز در ظروف حاوی خاک ژله ای به همراه نشاء گوجه فرنگی نشان داد که حداکثر وحداقل درصد جوانه زنی دانه گل جالیز در تیمار شاهد(غلظت 0میلی لیتر)برای گیاه پنبه (99/25%) و غلظت 2 میلی لیتر برای گیاه کلزا(15/41%)مشاهده گردید. در بررسی آزمایش خزانه ای نتایج نشان داد که حداکثر تاثیر گیاهان تله در این آزمایش بر ارتفاع و وزن گل جالیز با گیاهان کلزافاسپند وپنبه ایجاد گردید. در بررسی گلخانه ای نشان داده شد که بیشترین تاثیر گیاهان تله بعد از استعمال کود سولفات آمونیوم در گیاه اسپند مشاهده گردید و همچنین مشاهده شد که گیاهان تله کلزا، اسپند و پنبه دارای بیشترین تاثیر بر وزن خشک، تعداد اندام و ارتفاع گل جالیز بودند.